Ekskluzywna willa z rytualna łaźnią sprzed 2 tysięcy lat wśród niespodziewanych odkryć archeologicznych w starej Jerozolimie.
Do niezwykłych odkryć doszło zupełnym przypadkiem – firma deweloperska uzyskała pozwolenie na budowę dwóch wind dla lepszego dostępu dla osób niepełnosprawnych, aby umożliwić zjazd o długości 26 metrów obok istniejących schodów przy Ścianie Płaczu, na skraju Dzielnicy Żydowskiej w Starym Mieście. Budowę poprzedziły obligatoryjne wykopaliska archeologiczne przy Ścianie Płaczu, które odkryły pięknie zaprojektowaną willę z prywatną mykwą (łaźnią rytualną). Ściana Płaczu jest jednym z najświętszych miejsc w judaizmie i każdego roku jest odwiedzana przez miliony wiernych i turystów. Wykopaliska archeologiczne zakończyły się kilka miesięcy temu, po odkryciu struktur i artefaktów z co najmniej pięciu różnych etapów rozległej historii starożytnego miasta. Ściana Płaczu prawdopodobnie była wspierającą ścianą Wzgórza Świątynnego w Jerozolimie, zbudowanego przez podległego Rzymowi króla Heroda Wielkiego w I wieku p.n.e. Herod rozpoczął szeroko zakrojony program rozbudowy i upiększania struktur Wzgórza Świątynnego, który obejmował żydowską „Drugą Świątynię” ukończoną w 515 r. p.n.e., rzekomo na miejscu Pierwszej Świątyni zbudowanej przez biblijnego króla Salomona, który rządził starożytnym Izraelem. Ale w 70 roku n.e. Rzymianie zniszczyli Drugą Świątynię i inne budowle na Wzgórzu Świątynnym jako karę za bunt Żydów. W VII wieku muzułmanie podbili Jerozolimę i na tym miejscu zbudowali meczet Al-Aksa oraz świątynię Kopuła na Skale. Współczesne ograniczenia wejścia na szczyt Wzgórza Świątynnego oznaczają, że Żydzi nie mogą modlić się w miejscu Drugiej Świątyni, która według tradycji znajdowała się w pobliżu Kopuły na Skale. W rezultacie Ściana Płaczu — uważana za najbliższą dostępną strukturę temu, co kiedyś było wewnętrznym sanktuarium świątyni — stała się jednym z najświętszych miejsc w judaizmie. Znana jako „Ściana Płaczu”, ponieważ wierni często opłakują tam nad zniszczeniem żydowskiej świątyni; a suplikanci umieszczają kartki z napisanymi modlitwami w szczelinach ściany.
Archeolodzy badający teren na którym mają zostać skonstruowane windy, najpierw natknęłi się na rury z terakoty, zainstalowane w okresie osmańskim, prawdopodobnie w XIX wieku. Rury wodociągowe są nadal nienaruszone i kontynuują linię akweduktu zbudowanego w późnym okresie Drugiej Świątyni, albo w późniejszym okresie Heroda – aby dostarczać do miasta wodę ze źródeł na wzgórzach wokół Betlejem, oddalonych o ponad 10 kilometrów. Archeolodzy odkryli także ceramikę i lampy oliwne z okresu kiedy Jerozolimą rządził mamelucki sułtanatem, pomiędzy XIII a XVI wiekiem. Odkryto również artefakty z okresu bizantyjskiego, od około IV wieku do zdobycia Jerozolimy przez kalifat Rashidun w VII wieku. Znaleziska świadczą też o obecności wojsk rzymskich w mieście po roku 135, dekady po zniszczeniu Drugiej Świątyni i odbudowie Jerozolimy jako pogańskiego miasta rzymskiego o nazwie Aelia Capitolina. Najbardziej spektakularnym znaleziskiem w tym miejscu są jednak pozostałości bogatej willi, która została wybudowana tuż przed zniszczeniem przez Rzymian Drugiej Świątyni w 70 r. n.e. Wewnątrz odkryto liczne naczynia ceramiczne, niektóre z nich wciąż nienaruszone, oraz otynkowana cysternę na wodę, która zasilała prywatną łaźnię rytualną, czyli mykwę. W czasie funkcjonowania willi Druga Świątynia była tuż obok (około 100 metrów), więc obszar ten był przeznaczony wyłącznie dla osób bardzo zamożnych. Badacze uważają, że właścicielem budynku była bardzo ważna i/lub wpływowa osoba, mieszkająca tam w kluczowym okresie poprzedzającym zniszczenie miasta przez Rzymian.
Źródło: Live Science, Haaretz, wiki.
