Niezwykłego odkrycia dokonali bułgarscy speleolodzy, którzy postanowili spenetrować okolice znanej jaskini “Temnata Dupka”.
“Temnata Dupka (ciemna dziura)” to jaskinia znajdująca się w zachodniej Bułgarii i znane paleolityczne stanowisko archeologiczne. W latach 80. XX wieku prace w jaskini prowadziła polsko-bułgarsko-francuska misja archeologiczna. W trakcie wykopalisk odkryte zostały szczątki fauny plejstoceńskiej (m.in. wilk, mamut, tur, renifer, niedźwiedź jaskiniowy oraz paleolityczne narzędzia kamienne. Teraz, grupa pięciu bułgarskich speleologów – Simeon Nenkov, Georgi Nenchev, Stanislav Asenov, Konstantin Stoichkov, i Slaveya Kostadinova – odkryła piękną i nieznaną wcześniej przestrzeń, położoną zaledwie kilkanaście metrów od wejścia do Temnatej Dupki. Małe, zakurzone i niepozorne wejście do sąsiedniej jaskini “Zidanka” było przez dziesięciolecia pomijane przez speleologów i grotołazów. Jaskinie Zidanka i Temnata Dupka są częścią dużego systemu jaskiń, który został odcięty przez gruz po zawaleniu. Po wejściu do Zidanki, pięciu odkrywców sądziło, że utknęli w martwym punkcie bez możliwości przejścia ostatnich 8 metrów do Temnatej Dupki. Wtedy zauważyli pęknięcie w suficie. Jednemu z grotołazów udało się wspiąć jakieś 4-5 metrów w górę skały. Eksplorator wczołgał się jak najdalej do wąskiej wnęki i nad głową zobaczył niewielką przestrzeń, przez którą mógł się dalej czołgać. Po kolejnych kilku metrach przed jego oczami otworzyła się wielka przestrzeń nowej podziemnej sali, która była biała i ogromna – miała 72 metry długości, 17 metrów szerokości i 15 metrów wysokości. W przeciwieństwie do innych jaskiń w okolicy, Zidanka obfituje we wszelkiego rodzaju wtórne formacje jaskiniowe, takie jak stalaktyty, stalagmity i kryształy. Z kolei całe podłoże usiane jest małymi i dużymi kałużami wyrytymi w kalcycie. Z sufitu wypływa spektakularny wodospad, pozostawiając osady, które tworzą wysoki biały stalagmit, zanim wpłyną do innych części jaskini. Według słów jednego z odkrywców: „Uczucie przenikania tam, gdzie żaden człowiek nigdy nie postawił stopy, jest nieporównywalne z niczym innym, nie wyłączając wszystkich innych doznań znanych ludzkości. Być może tylko astronauci mogą tego doświadczyć w dzisiejszych czasach”. Nowo odkryta sala otrzymała nazwę Kosyo Kasabov, na cześć nieżyjącego już szanowanego grotołaza i instruktora speleologii.
Źródło: Vidka Atanasova, Radio Free Europe, Zidanka RFE/RL, wiki.