Międzynarodowy zespół badaczy odkrył nieznany kompleks podziemi, który miał prowadzić do legendarnej krainy zmarłych, czczonej przez tubylczych Zapoteków.
Do odkrycia doszło w Mitli, starożytnym mieście, które było zamieszkane co najmniej od okresu klasycznego (100-650 n.e.), a być może już od 900 r. p.n.e., i które zostało założone przez Zapoteków, jeden z głównych ludów zamieszkujących prekolumbijski Meksyk. 12 maja 2023 r. międzynarodowy i interdyscyplinarny zespół badawczy Projektu Lyobaa przedstawił wyniki pierwszej fazy skanowania geofizycznego stanowiska archeologicznego Mitla, na Wyżynie Meksykańskiej w stanie Oaxaca, którego celem było odkrycie dowodów istnienia systemu jaskiń i podziemnych struktur pod tym stanowiskiem, uważanego przez starożytnych Zapoteków za wejście do Zaświatów, znanych jako “Lyobaa”. Projekt Lyobaa jest wynikiem współpracy instytucjonalnej między Meksykańskim Narodowym Instytutem Historii i Antropologii (INAH), Narodowym Autonomicznym Uniwersytetem Meksyku (UNAM) oraz Stowarzyszeniem Badań i Eksploracji Archeologicznych, ARX Project, A.C. W projekcie wykorzystano trzy różne metody geofizyczne do skanowania terenu, w tym radar penetrujący grunt (GPR), tomografię oporności elektrycznej (ERT) i sejsmiczną tomografię szumową. Po raz pierwszy w Meksyku wyniki i obrazy wygenerowane za pomocą tych trzech metod zostały połączone w celu uzyskania dokładnego modelu 3D tego, co znajduje się pod ziemią. Znaleziska potwierdzają istnienie rozległych podziemnych komór i tuneli pod tak zwaną Grupą Kościelną starożytnego stanowiska, w tym samym miejscu, które według dokumentów kolonialnych i lokalnej tradycji jest uważane za wejście do wielkiej podziemnej świątyni Lyobaa. Ponadto badania ujawniły dowody wcześniejszego etapu budowy Pałacu Kolumn, najważniejszego i najlepiej zachowanego starożytnego budynku w Mitli, a także kilka innych anomalii geofizycznych, które można interpretować jako grobowce lub podziemne struktury archeologiczne. Odkrycia te pomogą zreinterpretować historię początków Mitli i jej rozwoju, a także dostarczą cennych informacji do zarządzania i zapobiegania ryzyku sejsmicznemu i geologicznemu na tym obszarze.
Zespół badawczy kierował się w swoich poszukiwaniach wskazówkami pozostawionymi przez konkwistadorów i misjonarzy: W 1674 roku dominikanin Francisco de Burgoa opisał eksplorację ruin Mitli i ich podziemnych komnat przez grupę Hiszpanów. Relacja Burgoa mówi o ogromnej podziemnej świątyni składającej się z czterech połączonych ze sobą komnat, w których znajdują się grobowce arcykapłanów i królów Teozapotlán. Z ostatniej podziemnej komnaty kamienne drzwi miały prowadzić do głębokiej jaskini rozciągającej się pod ziemią na długości wielu kilometrów. Ta jaskinia była poprzecinana przejściami przypominającymi ulice, a jej strop wsparty był na kamiennych filarach. Według Burgoa misjonarze zablokowali wszystkie wejścia do tego podziemnego labiryntu, pozostawiając jedynie pałace stojące na powierzchni. Aby zweryfikować lokalną tradycję, według której ołtarz główny kościoła katolickiego, stojącego w miejscu jednego z dawnych pałaców, skrywa wejście do podziemnego labiryntu, przebadano metodami geofizycznymi teren i zespoły budowli wokół kościoła. Badania potwierdziły istnienie dużej pustki znajdującej się tuż pod głównym ołtarzem i rozciągającej się w kierunku północno-zachodnim i zachodnim. Ta pustka wydaje się być powiązana z inną znaczącą anomalią geofizyczną zlokalizowaną bezpośrednio na północ od kościoła. Badania tomograficzne ujawniły ponadto istnienie dwóch korytarzy zorientowanych ze wschodu na zachód, wchodzących do głównej pustki od wschodu, na głębokości od 5 do 8 metrów. Możliwe zablokowane wejście do podziemnych struktur zostało rzeczywiście zidentyfikowane pod głównym ołtarzem kościoła katolickiego. Na wrzesień 2023 r. ten sam wspólny zespół badawczy utworzony z Projektu ARX, INAH i UNAM planuje rozpoczęcie drugiej fazy badań geofizycznych w Mitli, skupiając się na pozostałych grupach struktur na zachodzie i południu. Należą do nich niektóre z najwcześniejszych monumentalnych zabytków architektonicznych w Mitli, w Calvario (lub Adobe) i w Grupie Południowej. Grupa Arroyo zostanie również przeskanowana w poszukiwaniu możliwych podziemnych komór.
Źródło: Arx Project org, wiki.
