Potwierdzono, że odkryty w północno-zachodnich Chinach grobowiec należał do cesarza ze słynnej dynastii Han, panującej 2 tysiące lat temu.
Grobowiec, położony w pobliżu miasta Xian, odkryto w roku 2006, ale dopiero teraz udało się połączyć go z cesarzem Han Wendi, panującym w latach 202-157 p.n.e. Archeolodzy bardzo długo szukali zaginionego gobowca, mającego leżeć wśród innych pochówków cesarskich w miejscu znanym jako “Bailing”. Początkowo skupiono poszukiwania na wzgórzu znanym jako “usta Fenixa”, które według lokalnej legendy było miejscem spoczynku cesarza. Na przestrzeni 2 tysięcy lat wokół wzgórza ustawiono 10 tablic kamiennych upamiętniających to właśnie miejsce jako cesarskie mauzoleum. Jak jednak wykazały badania, wzgórze było całkowicie naturalne i niezwiązane z pochówkiem. Właściwy grobowiec leżał niecałe 2 kilometry od przeszukiwanego wzgórza. Znaleziono go w roku 2006, ale nie zdawano sobie sprawy z rangi odkrycia bo teren był płaski, bez charakterystycznego z tego okresu kopca, i w konsekwencji nie doszło do badań wykopaliskowych. Przypadkiem, dopiero w roku 2017, podczas badań ratunkowych mających ograniczyć działalność nielegalnych poszukiwaczy skarbów, badacze zorientowali się, że miejsce wymaga jednak kompleksowych badań. Monumentalne rozmiary centralnego grobowca – 70 x 30 metrów – oraz bardzo duża ilość zabytków wysokiej klasy, uświadomiły archeologom, że mają do czynienia z pochówkiem cesarskim. Główny grobowiec, który wciąż pozostaje niezbadany, otoczony był ponad 110 grobami i dołami ofiarnymi. Dotychczas zbadano zaledwie osiem z nich, odkrywając potężną ilość zabytków mających zapewnić zmarłemu życie pozagrobowe w pełnym luksusie i w towarzystwie bliskich mu osób oraz urzędników, w tym ponad tysiąc bogato zdobionych ceramicznych figurek (w tym niewolników), traktowanych jako strażnicy grobu, żelazne miecze, miedziane tryby z rydwanu, pieczęcie urzędników cesarskich, złote ozdoby, pierścienie z brązu, monety oraz pochówki zwierzęce. Jeden z grobów w najbliższym sąsiedztwie głównego grobowca należał do matki cesarza, cesarzowej Bo, zmarłej w roku 155 p.n.e. Odkrycie Bailing oznacza, że można teraz potwierdzić miejsce spoczynku wszystkich 11 cesarzy zachodniej dynastii Han.
Han Wendi (漢文帝, ur. 202 p.n.e., zm. 157 p.n.e.) – cesarz chińskiej dynastii Han. Syn cesarza Gao, założyciela dynastii i jego konkubiny Bo. Po śmierci cesarzowej Lü i wyeliminowaniu rodu Lü, został cesarzem (180 p.n.e.).
Cesarz Wen Di jest uznawany za jednego z najbardziej życzliwych i dobroczynnych cesarzy w historii Chin. W trakcie swojego panowania:
- zniósł prawo umożliwiające aresztowanie i uwięzienie rodziny skazanego, poza przestępstwem zdrady;
- wprowadził opiekę państwa nad biednymi i starszymi osobami – miesięczne racje pożywienia wydawane przez państwo;
- wprowadził egzaminy na urzędników państwowych, umożliwiając tym samym awans społeczny. Pierwszy egzamin odbył się w 165 p.n.e.;
Zmarł latem roku 157 p.n.e. Jego następcą został jego syn, Han Jingdi.
Źródła: Global China Daily, Uniwersytet Shaanxi, HB, wiki.
