Archeolodzy poszukujący w Boliwii śladów prekolumbijskiej aktywności religijnej, odkryli strukturę, która zaskoczyła badaczy swoją nieznaną do tej pory formą.
Badania przeprowadzone w regionie Carangas na wyżynach Boliwii wykazały zaskakującą koncentrację 135 przedhiszpańskich miejsc kultu religijnego, które są związane zarówno ze starożytnymi andyjskimi kultami wak’a (święte góry, opiekuńcze wzgórza i zmumifikowani przodkowie), jak i z osadnictwem Inków w regionie. Stanowiska położone są na szczytach wzgórz, z których większość jest bezpośrednio związana z dawnymi obszarami produkcji rolnej. We wszystkich miejscach znajdują się obfite ilości fragmentów ceramiki prekolumbijskiej. Są to głównie lokalne style typowe dla późnego okresu pośredniego i późnego (1250–1600 n.e.), wraz z niektórymi stylami regionalnymi związanymi z południową ekspansją Inków. Chociaż te miejsca kultu religijnego mają niektóre z tych samych cech obronnych, co prekolumbijskie miejsca osadnicze, znane jako pukaras, nie znaleziono żadnych istotnych dowodów na to, że były to miejsca zamieszkałe. Spośród nich, jedno centrum ceremonialne wyróżnia się niespotykanymi dla Andów cechami. Lokalizacja znana jako Waskiri znajduje się w pobliżu rzeki Lauca i granicy boliwijsko-chilijskiej. Jest to imponująca okrągła konstrukcja, położona na niewielkim wzniesieniu, która zaskakuje zarówno dużymi gabarytami (140 m średnicy), jak i sposobem konstrukcji i regularnością. Teren posiada pierścień obwodowy składający się z 39 sąsiadujących ze sobą miejsc odgrodzonych od innych, z których każde ma powierzchnię od 106 do 144 m2. Obejmują one plac o powierzchni około 1 ha, który jest usiany licznymi fragmentami ceramiki przypisywanymi późnemu okresowi pośredniemu i późnemu – podobnie jak te obserwowane w miejscach koncentrycznych kręgów na szczytach innych wzgórz. Nie znaleziono żadnych struktur ani pozostałości materialnych, które możnaby przypisać do wcześniejszych lub nowszych okresów. Dwie inne okrągłe konstrukcje o średnicy 24m i 23m znajdują się odpowiednio 40m i 255m od centralnego stanowiska. Prekolumbijskie centrum ceremonialne Waskiri jest nie tylko zaskakującym odkryciem w tym słabo zaludnionym i pustynnym regionie Andów, ale także wykazuje cechy niespotykane w przedhiszpańskich Andach. Prawdopodobnie pierwsza wzmianka o tym miejscu znajduje się w kronice księdza Bartolomé Álvareza, który podróżował w tym rejonie w latach 80. XVI wieku. Álvarez miał usłyszeć o istnieniu „wielkiego okrągłego budynku”, w którym główne władze tubylcze regionu wraz z kapłanami, spotykali się w czerwcu by odprawiać ceremonie ku czci Słońca – Inti Raymi, jednej z najważniejszych dorocznych ceremonii Inków oraz innych uroczystości religijnych. Álvarez opisał uczestników jako wchodzących w rodzaj „uroczystego pijaństwa” odbywającego się we wnętrzu konstrukcji, którą uważał za „dom piekła”. Na podstawie odkrytych artefaktów naukowcy szacują, że struktura była używana między 1250 a 1600 rokiem n.e. Co ciekawe, Waskiri jest centralnie położone w kartografii religijnej regionu, połączone wizualnie i przestrzennie z głównymi świętymi górami, licznymi koncentrycznymi miejscami otoczonymi murami, wieżami grobowymi ozdobionymi wzorami, które replikują tekstylia Inków i innymi znacznikami geosymbolicznymi. Możliwe podobieństwo murów obwodowych do systemu Inków ceque (Ceque – tajemnicze linie kultury Inków, były abstrakcyjnymi liniami mającymi swój początek w świątyni Słońca w Cuzco. W niektórych źródła określane jako ziqi. Stamtąd rozciągały się przypominając gigantyczne promienie pisma quipu, mające wielkie znaczenie religijne), doprowadziło archeologów do hipotezy, że Inkowie replikowali symboliczną architekturę Cuzco na obszarach, które skolonizowali. Badania prowadzone przez Instytut Antropologii i Archeologii UMSA (La Paz, Boliwia) będą kontynuowane.
Źródło: https://www.cambridge.org/core/journals/antiquity/article/prehispanic-religious-landscape-on-the-arid-andean-altiplano-of-bolivia/F0BC5A0A86982AE6E8DEB8E6679939D6 wiki, zmiloscidoinkow eu.
