Pierwsze badania w Tell el-Ajjul były przeprowadzone już w latach trzydziestych, przez słynnego archeologa Williama M. Flandersa Petrie. Wiele znalezionych przez niego zabytków znajduje się dziś na ekspozycji w British Museum. Najnowsze znaleziska pochodzą z warstwy mającej około 3600 lat i wskazują na niezwykłą zamożność osady. Artefakty pokazują, że nieprzerwanie przez ponad 500 lat osada miała intensywne kontakty handlowe z innymi miastami w basenie Morza Śródziemnego, zwłaszcza z tymi które były położone na Cyprze, o czym świadczy duża ilość “białej” ceramiki, praktycznie niespotykanej poza tą wyspą. Peter Fisher z Uniwerstytetu w Gothenburgu, który nadzoruje badania w Tell el-Ajjul, sądzi że miasto to miało w starożytności bardzo ścisłe związki z Cypryjczykami, ale było nadzorowane przez egipskiego “gubernatora”. Najprawdopodobniej była to baza handlowa dla cypryjskich produktów, które stamtąd były dystrybuowane na obszarach dzisiejszego Bliskiego Wschodu. Naukowiec podejrzewa, że ta niezwykle ważna osada mogła stanowić azyl dla wygnanych z Egiptu Hyksosów około roku 1500 p.n.e. Mimo ciągłych konfliktów w rejonie, handel w mieście kwitł bez przerwy co pokazuje, że niezależnie od tego kto władał tym miejscem dbał on o ciągłość interesów i profity płynące z dystrybucji cennych produktów. Położona na jednym z najstarszych szlaków handlowych Gaza, przechodziła z rąk do rąk – od Egipcjan, Filistyńczyków, Greków pod wodzą Aleksandra Wielkiego, po Krzyżowców i żołnierzy Napoleona. Badania w Tell el-Ajjul trwają, ale największym zagrożeniem jest ciągły rozwój nowoczesnego miasta – Strefa Gazy należy do najgęściej zaludnionych rejonów świata.
(Hareetz.com, fisherarchaeology.se, jstor.org)
