Nowa analiza konfliktu sprzed ponad 13 tysięcy lat wskazuje na to, że mogło do niego dojść w wyniku zmian kilimatycznych i walki o zasoby.
W latach 60 XX wieku na datowanym na ponad 13 tysięcy lat stanowisku archeologicznym w Dżebel Sahaba, położonym w dolinie Nilu w obecnym Sudanie, odkryto 61 ludzkich szczątków, na których widać było ślady brutalnej przemocy – wiele kości miało obrażenia typowe dla grotów strzał, włóczni czy innej broni. Naukowcy sądzili początkowo, że znalezione szkielety to ofiary jednej dużej masakry, ale najnowsze badania zdają się temu przeczyć. Francuscy oraz brytyjscy badacze dokonali ponownej, wnikliwej analizy znalezisk i stwierdzili, że osoby te zmarły w wyniku kilku konfliktów, rozgrywających się na przestrzeni życia jednego pokolenia. Każdy mieszkaniec społeczności opartej na zbieractwie, łowiectwie i rybołówstwie, niezależnie od płci czy wieku, narażony był na gwałtowną przemoc. Jedyną różnicą były rodzaje obrażeń – u kobiet rany były widoczne na przedramieniu a u mężczyzn na dłoniach ofiar. Jest to zgodne z typową walką wręcz, gdzie kobieta może się instyktownie próbować zasłaniać rękami a mężczyzna będzie starał się walczyć przy użyciu dłoni. W przypadku znalezionych szczątek dzieci widoczne były ślady uderzeń tępym narzędziem w głowę. Nowe badania ujawniły ponad 100 niezauważonych wcześniej obrażeń, których charakter wskazuje na to, że konflikt był zewnętrzny i nie rozgrywał się pomiędzy przedstawicielami tej samej społeczności. Praktycznie wszystkie odkryte szczątki nosiły ślady traumy, przy czym w niektórych przypadkach były to wielokrotnie zaleczane rany, wskazujące na trwały charakter konfliktu rozgrywającego się na przestrzeni wielu lat. Badacze sądzą, że konflikt ten był spowodowany zmianami klimatycznymi, które nastąpiły w tym rejonie od 11 do 20 tysięcy lat temu, w ostatnim okresie zlodowacenia, gdy lód pokrywał dużą część północnej półkuli, zaburzając tym samym klimat Ziemi. Prawdopodobnie rejon dolnego Nilu był schronieniem dla wielu grup ludności, które z konieczności ucieczki przez wyjątkowo suchym i jałowym klimatem próbowały swoich sił na terenach przybrzeżnych. Konkurencja przy skromnych zasobach była bardzo duża, co w efekcie doprowadziło do długotrwałych i krwawych konfliktów.
Link do rezultatów badań: https://www.nature.com/articles/s41598-021-89386-y
Zdjęcia: British Museum, DM, Nature, wiki.
